Zabytki i historia Pomorza

Strona Zdzisława Skrago

W ambicie kościoła pocysterskiego w Oliwie znajduje się dwanaście ołtarzy, których główne obrazy przedstawiają sceny z życia Jezusa – od zwiastowania do wniebowstąpienia. Ołtarz Czterech Doktorów Kościoła jest drugim z cyklu - w transepcie północnym jest wcześniejszy przedstawiający tajemnicę wcielenia określaną często zwiastowaniem. Obraz główny ołtarza namalowany na drewnie ilustruje fragment Ewangelii wg św. Łukasza mówiący o odwiedzinach Maryi u św. Elżbiety - „W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta [w ziemi] Judy. Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę. Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę. Wydała ona głośny okrzyk i powiedziała: - Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona”(Łk 1 39-43). Niewielki obraz na płótnie w predelli ołtarza przedstawia dwunastoletniego Jezusa w świątyni. Po bokach widnieją monogramy Chrystusa i Maryi. Natomiast obraz umieszczony najwyżej ukazuje Zbawiciela jako króla panującego nad Ziemią.

Po bokach ołtarza na dwóch kondygnacjach marmurowe figury wyobrażają św. Ambrożego z ulem (aluzja do daru krasomówstwa), św. Augustyna trzymającego w ręce płonące serce (symbol jego miłości do Boga), wyżej widnieją papież Grzegorz Wielki oraz św. Hieronim w kapeluszu kardynalskim i lwem. Nad całością unosi się gołębica, symbol Ducha Świętego.

Ołtarz ufundował opat Dawid Konarski (1589-1616), obecną formę uzyskał w 1645 roku za czasów opata Aleksandra Kęsowskiego (1641-1667). Na belkowaniu widnieją jego inicjały i herb. Autorstwo głównego obrazu przypisuje się gdańskiemu malarzowi Adolfowi Boyowi (1612-1680).